Абайдың жиырма екінші қара сөзі - Абайдың қара сөздерінен толықтай мойыншақ сөйлемдер

Дәл осы күнде қазақтың ішінде кімді жақсы көріп, кімді қадірлеймін деп ойладым.

Байды қадірлейін десең, бай жоқ. Бай болса, өз басының, өз малының еркі өзінде болмас па еді? Ешбір байдың өз малының еркі өзінде жоқ. Кей бай өзі біреумен күш таластырамын деп, жүз кісіге қорғалауықтығынан жалынып, малын үлестіріп жүр. Ойлайды: жалынтып бердім деп, ақымақтығынан. Жоқ, өзі жалынып беріп жүр. Қайыр да емес, мырзалық та емес, өз елімен, өз жерімен ойраңдасып, ойсыздарға қойнын ашып, малын шашып жүр. Кей байлар, елдегі құттылар, сүттілер берекелесе алмаған соң, кеселді қулар көбейіп кетіп, көп қорқытып, іздеген нәрсесі жоқ, еріксіз кім болса соған жеміт болып жүр.

Мырзаларды қадірлейін десең, осы күнде анық мырза елде жоқ, мал бергіш мырза иттен көп. Біреу бір пайдама келтірем деп мырза болып жүр. Біреулер к...не құрым киізді тұзға малшып тыққан соң есі шығып, мырза болып, еріксіз кім болса соған талтайып емізіп жүр.

Болыс пен биді құрметтейін десең, құдайдың өзі берген болыстық пен билік елде жоқ. Сатып алған, жалынып, бас ұрып алған болыстық пенен биліктің ешбір қасиеті жоқ.

Мықтыны құрметтейін десең, жаманшылыққа елдің бәрі мықты, жақсылыққа мықты кісі елде жоқ.

Есті кісіні тауып құрметтейін десең, әділет, ұят, нысапқа есті кісі елде жоқ. Қулық, сұмдық, арамдық, амалға елдің бәрі де есті.

Ғаріп-қасар бишараны құрметтейін десең, жатқан түйеге міне алмаса да, ол момындыққа есеп емес. Егер мінерлік жайы болса, бірдемені ептеп ілерлік те жайы бар.

Енді қалды қу мен сұм, олар өзі де қуартпай, суалтпай тыныштық көрер емес.

Жә, кімді сүйдік, кімнің тілеуін тіледік? Өзі құрттанып шашылған болыс-билер тұра тұрсын. Енді, әлбәттә, амал жоқ, момындығынан «Ырыс баққан дау бақпас» деген мақалмен боламын деп, бергенінен жаға алмай, жарымын беріп, жарымын тыныштығымен баға алмай, ұры, залым, қуларға жеміт болып жүрген шын момын байларды аямасаң һәм соның тілеуін тілемесең болмайды. Сонан басқаны таба алмадым.


10 пікір

Айбар

Бұл қара сөзі бүгінгі қоғамның асыл және лайықты көшбасшылардан айырылғанын терең түсіндіреді. Автордың айтуынша, бұрын жомарттық пен тектіліктің символы болған "мырза" сөзінің де бүгінгі күні мағынасы жоқ. Оның орнына, байлар мен дворяндар өздерінің байлығын басқара алмайтындықтарын көрсетіп, жанжал мен шатасуға әкеледі.

Каир

Мәтіннің маңызды сәттерінің бірі-оны сатып алған, сұраған немесе күшпен алған адамдардың қолындағы билік. Автор мұндай адамдарға құрмет пен сүйіспеншіліктің лайықты үлесін беру мүмкін емес деп санайды.

Магзум

Автор сонымен қатар қоғамда жақсы істерге қуанатын және қамқорлық жасайтын адамдар өте аз екенін байқайды. Оның орнына, мықтылар негізінен зиянкестермен және жойылумен айналысады.

Айбар

Абайдың жиырма екінші қара сөзі бүгінде қоғамда ақылды және асыл адамдарға орын жоқ екенін көрсетеді. Адамдар әділдік пен адалдық принциптерін ұстанудың орнына айлакерлік пен айлакерлікке көбірек көңіл бөледі.

Сулушаш

Абай бүгінгі қазақтардың ешқайсысы құрмет пен сүйіспеншілікке лайық емес деп тұжырымдайды. Оның орнына, ол өз позициясынан шығуға күші мен мүмкіндігі жоқ бақытсыз, қыңыр, кедей және дәрменсіз адамдарға құрмет көрсеткісі келеді.

Рухия

Бұл мәтін өте қарапайым тілде жазылғанымен, қоғамның өте терең мәселелеріне әсер етеді. Ол біздің өмірімізде жиі назардан тыс қалатын теңсіздік, құрбандық және немқұрайлылық сияқты тақырыптарды қамтиды. Мұндай мақалалар бізге басқа адамдардың алдында тұрған қиындықтарды түсінуге және осы қиын жағдайда оларға қалай көмектесе алатынымызды түсінуге көмектеседі.

Дандай

Бұл мәтінде Абай бізге кейде басқа біреудің жаман екеніне тоқталатынымызды және басқалармен салыстырғанда ғана емес, өзіміз үшін де жақсы болу маңызды екенін ұмытып кететінімізді көрсетеді. Көбінесе біз өз мақсаттарымыз бен тілектерімізді ұмытып, өз мақсаттарымызға ұмтылудың орнына өзімізді басқалармен салыстыра бастаймыз.

Зиба

Сөз өз байлығының бір бөлігін басқалардың игілігі үшін беретін адамдарға құрмет пен ризашылықтың маңыздылығын көрсетеді. Олар бұл үшін алғыс алмаса да, бақытсыз оқиғалардан қорғалмаса да, мұндай адамдар құрмет пен құрметке лайық нағыз батырлар.

Сейфолла

Автор біреудің жаман екеніне назар аудармаудың, бірақ өз мақсаттары мен ұмтылыстарына назар аударудың маңыздылығын атап көрсетеді. Көбінесе біз өзімізге және өз жетістіктерімізге назар аударудың орнына, басқа адамдарды сынауға және олармен салыстыруға тым көп уақыт жұмсаймыз.

Нурсултан

Абайдың жиырма екінші қара сөзі басқа адамдармен салыстырғанда емес, өзімен салыстырғанда ең жақсы болуға ұмтылу маңызды екеніне назар аударады. Бұл бізге біреудің бізден жақсы немесе нашар екеніне тоқталмай-ақ өсуге және дамуға мүмкіндік береді. Тек осылай ғана біз басқалар үшін нағыз көшбасшы және шабыттандырушы бола аламыз.